ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Εργοθεραπεία είναι η τέχνη και η επιστήμη που βοηθά τους ανθρώπους να διεκπεραιώνουν τις καθημερινές δραστηριότητες που είναι σημαντικές σε αυτούς, ανεξάρτητα από την πάθηση, αναπηρία ή μειονεξία που πιθανό να αντιμετωπίζουν (ΑΟΤΑ, 1994).

Ο όρος «έργο» στον τίτλο Εργοθεραπεία περικλείει δύο έννοιες. Από τη μία, αναφέρεται σε κάθε σωματική ή πνευματική δραστηριότητα στην οποία το ίδιο το άτομο επιθυμεί να είναι σε θέση να εμπλακεί στην καθημερινότητα του και από την άλλη αφορά στο βασικό εργαλείο των εργοθεραπευτών, τη «σκόπιμη δραστηριότητα», αφού η θεραπεία γίνεται κυρίως μέσα από δραστηριότητες που έχουν νόημα και αξία για αυτόν που την δέχεται.

Η επιστήμη της Εργοθεραπείας υποστηρίζει ότι για να επιτευχθεί μία καλή ποιότητα ζωής, ο κάθε άνθρωπος χρειάζεται να είναι λειτουργικός στις δραστηριότητες που αναφέρονται πιο κάτω, πάντα στο βαθμό που ο ίδιος επιθυμεί και ισορροπώντας ανάμεσα σε αυτές:

• Στις Δραστηριότητες Καθημερινής Ζωής όπως το να φροντίζει κανείς τον εαυτό του, να μετακινείται στην κοινότητα και να κοινωνικοποιείται.
• Στις Παραγωγικές Δραστηριότητες όπως το να είναι κάποιος αποδοτικός στους ρόλους και στις υποχρεώσεις του, π.χ. στις σχολικές ή εργασιακές του υποχρεώσεις και στη φροντίδα του χώρου του και των ατόμων γύρω του.
• Στις Ψυχαγωγικές Δραστηριότητες που κάποιος επιθυμεί να διερευνήσει και να εμπλακεί και οι οποίες του προσφέρουν διασκέδαση, χαλάρωση και ένα δημιουργικό τρόπο έκφρασης.

Η αξιολόγηση και η παρέμβαση στην Εργοθεραπεία πραγματοποιούνται τόσο στους τομείς των δραστηριοτήτων που αναφέρονται πιο πάνω όσο και στις δεξιότητες που επιτρέπουν στο άτομο να αποδίδει στις δραστηριότητες αυτές. Οι τομείς δεξιοτήτων είναι οι κινητικές, αισθητηριακές, γνωστικές-αντιληπτικές και ψυχοκοινωνικές.

Ο Εργοθεραπευτής επίσης παρεμβαίνει και προσαρμόζει το περιβάλλον του ατόμου και επιλέγει κατάλληλο βοηθητικό εξοπλισμό που θα τον διευκολύνει στη λειτουργικότητα του.

Κύριο εργαλείο του Εργοθεραπευτή είναι η δραστηριότητα η οποία πάντοντε επιλέγεται μετά από σχετική ανάλυση, με κριτήριο τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ατόμου. Οι παρεμβάσεις του Εργοθεραπευτή γίνονται είτε σε ατομικό είτε σε ομαδικό επίπεδο.

 ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ

Απευθύνεται σε άτομα κάθε ηλικίας με σωματικές/κινητικές, νοητικές/γνωστικές και ψυχοκοινωνικές δυσκολίες, που είτε υπήρχαν εκ γενετής, είτε είναι αποτέλεσμα ατυχήματος, ασθένειας ή γήρανσης και έχουν επηρεάσει άμεσα ή έμμεσα τον τρόπο ζωής τους.

Οι κύριες διαγνωστικές κατηγορίες που απασχολούν την Εργοθεραπεία είναι:

• νευρολογικές διαταραχές (π.χ. εγκεφαλική παράλυση, αγγειοεγκεφαλικό επεισόδιο, κάκωση νωτιαίου μυελού)
• ρευματολογικές παθήσεις (π.χ. ρευματοειδής αρθρίτιδα, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο)
• μυοσκελετικές διαταραχές (π.χ. σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα, αρθροπλαστική γόνατος/ισχύου
• καρδιοαναπνευστικά προβλήματα ( π.χ. έμφραγμα του μυοκαρδίου, άσθμα)
• διαταραχές και δυσκολίες ψυχικής υγείας (π.χ. κατάθλιψη, ψύχωση, άγχος)
• νοητικές και γνωστικοαντιληπτικές διαταραχές (π.χ. νοητική υστέρηση, Alzheimer)
• αναπτυξιακού τύπου διαταραχές (π.χ. αυτισμός, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα, καθυστέρηση στην ανάπτυξη, σύνδρομο Down, σύνδρομο Williams κ.α.)
• παρεμβάσεις σε νεογνά και πρόωρα (π.χ. προσαρμογή ειδικού χώρου – θερμοκοιτίδας)
• διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος (π.χ καρκίνος, AIDS)
• αισθητηριακές απώλειες ή διαταραχές ( π.χ. απώλεια ακοής, όρασης, διαταραχές αισθητηριακής ολοκλήρωσης)  
• δερματολογικού τύπου παθήσεις (π.χ. εγκαύματα)
• ουσιοεξαρτήσεις και άλλες εξαρτήσεις (π.χ. εθισμός σε αλκοόλ, τζόγο, διαδίκτυο και παράνομες ουσίες).

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ

• Επιλογή και εκπαίδευση στη χρήση βοηθητικής τεχνολογίας σε άτομο με σοβαρή κινητική δυσκολία με στόχο τον έλεγχο του περιβάλλοντος του.
• Εκπαίδευση σε τεχνικές αυτοφροντίδας με τη χρήση ενός άνω άκρου μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Συμβουλευτική σε άτομο με κατάθλιψη για δημιουργία κινήτρου και οργάνωση της καθημερινότητας του.
• Εκπαίδευση σε εναλλακτικούς τρόπους διεκπεραίωσης καθημερινών δραστηριοτήτων σε άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα.
• Εκπαίδευση σε τεχνικές εξοικονόμησης ενέργειας για διαχείριση του προσωπικού χώρου σε άτομο τρίτης ηλικίας.
• Εκπαίδευση και στήριξη ατόμου με νοητική υστέρηση για αυτόνομη διαβίωση.
• Εκπαίδευση στην αυτόνομη οδήγηση σε άτομο με κινητικές δυσκολίες.
• Τεχνικές διατήρησης βραχυπρόθεσμης μνήμης και προσανατολισμού στο χώρο σε άτομο με Alzheimer.
• Ευαισθητοποίηση του προσωπικού σχολείων για να κατανοήσει πως οι αναπτυξιακές δυσκολίες ενός παιδιού εμπλέκονται στη διαδικασία μάθησης .
• Προσαρμογές στην αίθουσα διδασκαλίας ώστε αυτή να εξυπηρετεί τις αισθητηριακές ανάγκες μαθητή με ΔΕΠ-Υ για μείωση των διασπαστικών ερεθισμάτων.
• Εκπαίδευση στη χρήση σχολικού εξοπλισμού και βελτίωση της γραφής.
• Μετακινήσεις στην κοινότητα με τροχοκάθισμα σε άτομο με παραπληγία.
• Συμβουλευτική γονέων και φροντιστών για κατανόηση της ασθένειας και των επιπτώσεων της στη λειτουργικότητα του ατόμου.
• Προσαρμογές στο σπίτι ατόμου με απώλεια όρασης με στόχο να μπορεί να λειτουργεί αυτόνομα στο χώρο του.
• Επιλογή και εκπαίδευση στη χρήση βοηθητικού εξοπλισμού μετά από ολική αρθροπλαστική γόνατος.
• Κατασκευή ναρθήκων για άτομο με σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα.
• Δραστηριότητες δημιουργικής έκφρασης για επεξεργασία συναισθημάτων σε άτομο εθισμένο στα ναρκωτικά.

ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ

• Νοσοκομεία/Κλινικές σε ορθοπεδικά, νευρολογικά, παθολογικά, καρδιολογικά, ρευματολογικά, παιδιατρικά, παιδοψυχιατρικά, ψυχιατρικά, γηριατρικά τμήματα και τμήματα νεογνών, εντατικής και εγκαυμάτων.
• Κέντρα Κινητικής/Σωματικής Αποκατάστασης
• Κέντρα Ψυχοκοινωνικής και Επαγγελματικής Αποκατάστασης
• Εκπαιδευτικά Πλαίσια όπως Νηπιαγωγεία, Σχολεία, Ειδικά Σχολεία
• Κέντρα Ημέρας Παιδιών, Εφήβων και Ενηλίκων
• Κοινοτικά Κέντρα
• Κέντρα Εργοθεραπείας
• Πολυθεματικά Θεραπευτικά Κέντρα
• Κέντρα Για Υπερήλικες
• Φυλακές
• Κέντρα Ανακουφιστικής Φροντίδας
• Κέντρα Σωματικής Αποτοξίνωσης και Απεξάρτησης
• Ξενώνες
• Κατ’ οίκον Παρεμβάσεις

Διαβάστε επίσης το άρθρο 10 ΛΟΓΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗ

Διαβάστε επίσης το άρθρο ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΥ

Μαρία Γκουγκούμη - Ψυχολόγος/ Ειδική Παιδαγωγός

Αργυρώ Καραμπά - Θεραπεύτρια Λόγου & Ομιλίας

grafwnimata.gr